Bowling (bóng gỗ) vừa là trò chơi vừa là một môn thể thao được nhiều người ưa chuộng nhất là giới trẻ hiện nay. Ở Việt Nam, môn bóng gỗ này có mặt ở hầu hết các trung tâm giải trí. Đây là điểm đến lý tưởng để bạn cũng mọi người xung quanh có những khoảnh khắc vui vẻ bên nhau. Nếu chưa hiểu về môn thể thao này, bạn hãy tham khảo thêm qua bài viết này nhé.
Khái quát về bowling
Bowling là môn thể thao có tính giải trí cao trong đó người chơi sẽ sử dụng quả bóng nặng và ném bóng chạy trên đường băng dài, bằng phẳng để làm đổ những chai kegel (ki) được đặt ở cuối đường băng sao cho các ki được đổ hoàn toàn với số lượt ném là ít nhất. Vậy trò chơi này có lịch sử ra đời như nào?
Lịch sử bowling
Lịch sử hình thành của bowling rất thú vị. Trò chơi có mặt từ rất lâu và ban đầu, trò chơi này chỉ có 9 ky. Bóng gỗ trở nên phổ biến và thành các trò cá cược nên đã bị cấm. Để lách luật, số ky của trò chơi được thay đổi, tăng lên 10 và tồn tại cho đến bây giờ.
Năm 1894, Hoa Kỳ đã thống nhất đưa ra luật chơi về môn thể thao này cùng các tiêu chuẩn về bóng, đường băng và ky. Cho đến cuối năm 1930, máy tự động xếp ky, đưa bóng trở lại vị trí xuất hiện, như ngày nay chúng ta đang chơi.
Các dụng cụ chơi bowling
Đường băng chơi bowling
Đường băng dùng để chơi bowling cần phải bằng phẳng, thẳng và được làm từ các vật liệu có độ bóng láng, không dễ bị móp méo, được bôi trơn bằng loại dầu đặc biệt giúp cho bóng lăn tốt hơn. Đường bowling có độ dài 60 feet (18.3m), hai máng xối chạy dọc hai bên đường. Nếu bóng đi ra khỏi làn đường thì nó sẽ rơi vào hai máng xối này.
Khu vực phía trước đường băng dài 15 feet (4.6 m), kết thúc trước vạch ném bóng. Người chơi vượt qua vạch ném bóng này sẽ bị coi là phạm quy. Nếu quả bóng rơi vào máng xối và bật ra ngoài, va vào các quân ki thì bạn vẫn được tính điểm.
Các quân ki bowling
Ki (quille) bowling được làm từ các vật liệu bền, cùng kích cỡ, được xếp tự động trên đường băng. Cái ki có hình dạng giống hình cái chai, cổ thắt nhỏ lại và phình ra phần thân nhưng không có miệng. Mỗi ki có vị trí đứng nhất định được đánh theo số. Khi chơi có 10 quân ki được xếp thành hình tam giác. Mỗi quân ki bị đánh đổ khi lăn bóng sẽ được tính 1 điểm.
Bóng bowling
Ngày trước, bóng được làm từ gỗ đặc, nhưng từ thế kỷ XX, chúng được sử dụng các loại vật liệu mới như plastics, cao su có độ cứng và nặng để ném lăn. Cân nặng của bóng được đo bằng pound, có đánh dấu bằng các con số được ghi trên bóng.
Ví dụ, bóng được đánh số là 8, thì tức là nó nặng 8 pound. Bóng số 6 là bóng nhẹ nhất, còn bóng số 16 nặng nhất (7,3kg). Mỗi quả bóng được thiết kế có 3 lỗ để dùng ngón tay cầm nhấc lên và ném bóng. Ba lỗ bóng được sắp xếp thành ba góc hình tam giác để ngón tay cái, ngón nhẫn và ngón giữa sử dụng được.
Bowling có được ưa chuộng hay không?
Bowling là môn thể thao được toàn thế giới ưa chuộng. Khi du nhập vào Việt Nam, môn thể thao này được đông đảo các bạn trẻ yêu thích. Tuy nhiên, việc đầu từ các trang thiết bị hiện đại cho bowling là khá tốn kém nên không phải nơi nào cũng có sàn chơi chất lượng, đạt chuẩn.
Bạn có thể chơi bộ môn này trong các trung tâm thương mại hiện đại ở các thành phố lớn. Chắc chắn, trong tương lai, bowling sẽ trở nên phổ biến và được chơi rộng rãi ở nước ta.
Những thuật ngữ trong bowling thường được dùng
Mỗi trò chơi đều có những thuật ngữ riêng, bowling cũng vậy. Để bắt đầu chơi bạn cần tìm hiểu một vài thuật ngữ sau:
Frame (lượt ném)
Lượt ném được dùng để chỉ lượt của người chơi được ném bóng. Phải chia thành lượt ném, lần ném bởi vì mỗi lượt ném sẽ có 2 lần ném tức là, mỗi lượt, người chơi được ném bóng 2 lần. Bowling chia thành 10 lượt, mỗi lượt có 2 lần ném để đánh đổ hoàn toàn các ki, ngoại trừ lượt thứ 10.
Strike
Strike là khi chơi bowling, bạn ném đổ được toàn bộ 10 ki ngay trong lần ném đầu tiên của một frame. Khi đó sẽ chuyển sang frame tiếp theo và bạn được tính thêm điểm thưởng bằng tổng điểm của 2 lần ném tiếp theo. Trên bảng điểm, strike được ký hiệu là X
Spare
Spare là trường hợp 10 ki bowling được đánh đổ hoàn toàn sau 2 lần ném của một frame và được ký hiệu là “/” trên bảng kết quả.
Split
Split là việc bạn kết thúc một lần ném, các ki bowling còn lại nằm ở cách xa nhau. Khi bị split, bạn sẽ rất khó để có thể ném đổ hết các ki còn lại trong lần ném tiếp theo. Split được ký hiệu trên bảng điểm là S.
Error
Error xảy ra khi bạn phạm lỗi ném bóng bowling. Khi bị error, đèn hiệu trên làn sẽ sáng để thông báo và được ký hiệu trên bảng điểm là E. Còn rất nhiều thuật ngữ khác khi chơi như clean game, early timing, high hit,… bạn dễ dàng có thể tự tìm hiểu.
Bowling có luật chơi như nào?
Một ván chơi bowling gồm 10 lượt frame. Mỗi frame được ném 2 lần, trừ lượt cuối cùng. Ở lượt cuối, người chơi sẽ được thêm 1 lần ném nữa nếu hạ được hết các quân ki trong lần ném đều tiên. Một đường băng có tối đa 3 người ném và mục tiêu là hạ được càng nhiều ki càng tốt.
Bowling có một số cách tính điểm khác nhau, dưới đây là cách tính điểm được sử dụng nhiều nhất. Số điểm đạt được trong 1 frame = tổng số pin (ki bị đánh đổ) + điểm thưởng nếu đạt strike hoặc spare trong lượt ném trước đó. Trường hợp điểm 1 frame =0, tức là bạn đã ném bóng 2 lần vào rãnh.
Cách tính điểm cụ thể như sau:
- Open frame: Sau các cú ném của 1 frame còn một vài quân ki chưa bị hạ và số điểm của frame đó được tính bằng số ki bị hạn.
- Strike: Được kí hiệu là X trên bảng điểm, người chơi được 10 điểm cùng điểm thưởng bằng số điểm đạt được ở frame tiếp theo, tức là số điểm của frame tiếp theo được tính 2 lần.
Chơi trò này bạn có thể ghi được tối đa 330 điểm khi đạt 12 lần strike liên tiếp. Sở dĩ có 12 lượt là do nếu đạt strike ở lượt cuối cùng, người chơi sẽ thưởng thêm 1 lần ném nữa.
Bowling có lợi ích gì đối với sức khỏe?
Không chỉ mang tính giải trí mà bowling còn đem tới cho người chơi nhiều lợi ích sức khỏe tuyệt vời.
Chơi bowling cải thiện cơ bắp
Việc thực hiện ném bóng cũng giống như các bài tập đi bộ. Vận động của tay cùng toàn bộ cơ thể khi ném bóng sẽ khiến cho các nhóm cơ ít vận động cùng tham gia thực hiện. Ném bóng được coi là bài tập luyện đầy đủ với sự tham gia của khớp, dây chằng, gân, cơ bắp thúc đẩy tính linh hoạt và cơ bắp phát triển.
Bowling giúp đốt cháy chất béo
Với cường độ cũng như vận tốc vận động ném bóng, khi chơi trung bình người chơi sẽ di chuyển được 1.8m cho mỗi bước đi. Sau 3 set đấu, người chơi di chuyển được 960m. Việc chạy đà và dứt điểm ném bóng vào đường băng sẽ đốt cháy một lượng chất béo ra khỏi cơ thể.
Bowling giúp giảm stress
Bowling là một trò có tính giải trí cao. Việc chơi bộ môn này sẽ giúp cho các cơ bắp hoạt động và phối hợp với nhau nhịp nhàng. Đồng thời nó cũng giúp cải thiện tâm trạng, giảm stress căng thẳng một cách hiệu quả.
Chơi bowling như nào cho hiệu quả?
Trong quá trình chơi bowling, người chơi nào cũng mong muốn mình đạt được những điểm số cao nhất. Để làm được điều này, bạn cần chơi đúng cách.
Chuẩn bị trước khi chơi
Việc chuẩn bị trước khi chơi sẽ giúp bạn có được tâm thế tốt nhất từ đó giúp bạn có được những cú ném chuẩn xác, đạt được kết quả tốt.
Chọn giày chơi bowling
Cần lựa chọn các loại giày chuyên dụng để chơi bởi các loại giày thể thao thông thường sẽ bám dính vào sàn việc di chuyển của bạn trở nên khó khăn hoặc do sàn quá trơn sẽ khiến bạn bị ngã, gây ra các chấn thương. Nếu mới chơi hoặc tần suất chơi ít, bạn có thể lựa chọn phương án thuê giày chơi ở các quầy cung cấp. Bạn cũng đừng quên mang theo tất nhé vì loại giày này bắt buộc phải sử dụng tất.
Cách chọn bóng bowling
Trước khi chơi bạn cần chọn bóng đúng cân nặng, các lỗ phù hợp với ngón tay, tránh để bị rộng hay chặt quá.
- Cân nặng: Quả bóng số 10 – 14 hầu hết đều phù hợp với người lớn. Cần chọn quả bóng nặng một chút để bạn có động lực lớn hơn khi lăn bóng. Bạn có thể áp dụng nguyên tắc chọn quả bóng có cân nặng bằng 10% cân nặng của bạn.
- Kích thước các lỗ bóng: Ngón tay cái phải vừa khít vào lỗ ngón tay cái để bạn có thể lấy ra khỏi lỗ dễ dàng mà không bị kẹt. Không nên chọn bóng có lỗ lớn quá khiến bạn phải bóp chặt ngón cái để giữ bóng. Khi đã đưa ngón cái, bạn đặt ngón giữa và đeo nhẫn vào 2 lỗ còn lại.
Thao tác ném bowling
Cầm bóng bowling chính xác
Khi lựa chọn được bóng bowling phù hợp, bạn cầm bóng và đi tới vị trí trước làn bowing. Đặt ngón tay vào các lỗ, giữ bóng hơi nghiêng, tay còn lại đỡ phía dưới để hỗ trợ thêm. Nếu thuận tay phải, bạn giữ ngón tay cái trên đỉnh bóng ở vị trí 10h, còn thuận tay trái sẽ ở vị trí 2h.
Chạy đà và tiếp cận vạch ném
Tư thế chuẩn nhất khi tiếp cận vạch ném là bạn đứng thẳng lưng, vai thẳng hướng về phía mục tiêu, đầu gối hơi cong. Lưng hơi nghiêng về trước, cánh tay ném đưa thẳng xuống phía dưới. Tay ném, chân làm trụ nằm ở hai bên ngược nhau.
Ngắm hướng ném bóng bowling
Trên đường băng bạn sẽ thấy 7 hướng mũi tên phía trước dùng để chỉ hướng ném bóng. Nếu mới bắt đầu, bạn hãy nhằm thẳng giữa làn bowling để ném. Khi chuyên nghiệp hơn, bạn có thể chọn hướng sang trái hoặc phải tùy vào mục đích.
Ngay cả khi nhắm bóng vào vị trí trung tâm, thì trong quá trình chơi bowling, bạn vẫn có khả năng không thể ném trúng các quân ki vì bóng có thể không đủ lực hoặc rơi vào máng xối. Vì thế, bạn hãy tập trung vào việc hướng theo các mũi tên trên làn thay vì cố nhắm các quân ki.
Thả bóng bowling
Giữ thẳng, không xoay người để đường bóng đi thẳng. Xoay nhẹ cánh tay và thả bóng khỏi các đầu ngón tay, ngón tay cái sẽ ra trước. Hướng mắt về mục tiêu bạn đang nhắm tới khi thả bóng. Nếu nhìn xuống chân hoặc bóng, bạn sẽ bị mất thăng bằng và ném bóng không chính xác. Sau khi thả bóng, bạn theo dõi đường đi của bóng để xem đánh đổ được bao nhiêu quân ki, cũng như số điểm bowling bạn đạt được.
Kết luận
Ngày nay bowling đã phát triển thành một môn thể thao chính thống và rất được ưa chuộng ở phương Tây cùng với golf, bóng đá hay tennis. Ở Việt Nam, tuy mới được du nhập trong thời gian ngắn nhưng nó vẫn thu hút được đông đảo người chơi. Nếu hứng thú với môn bóng gỗ này, bạn tự mình trải nghiệm một lần ở các trung tâm thương mại có bộ môn này nhé.
